Een stedenbouwspel is een simulatie van het werk van een stedenbouwkundige. Spelers ontwerpen en bouwen een stad, kiezen waar de gebouwen komen te staan, beheren middelen en grondstoffen, houden de bevolking bij en regelen alle elementen die gepaard gaan met het uitbreiden van een stad.

In de meeste spellen kijk je van bovenaf op de stad neer, en in de meeste moderne versies moet je een stad opbouwen en onderhouden. Spelers beginnen met een lege kaart en beslissen welke gebouwen er nodig zijn en waar ze moeten komen. Zij zijn verantwoordelijk voor het maken van een werkende stad waarin de gesimuleerde bevolking graag wil wonen.

Steden hebben infrastructuur nodig. Spelers moeten zorgen voor zaken als energiecentrales, wegen, woningen, water en riolering. Bij al deze zaken zijn er zowel plus- als minpunten te overwegen. Een energiecentrale is essentieel voor elke stad, maar mensen willen niet graag in de buurt van zo'n lelijk en vervuilend gebouw wonen. Het type woning is ook sterk van invloed op de moraal van de bevolking. Goedkope en krappe woningen zijn economisch gezien wel goedkoper, maar niet iedereen zal er graag in willen wonen.

Ook de kosten van het ontwerp zijn een belangrijk punt om te overwegen. Denk aan de kosten van de gebouwen tot het onderhoud en extra uitbreidingen. De economische kant is ook van invloed op de bevolking, die werk nodig hebben om te kunnen bijdragen aan de werking en groei van de stad.

Verder zijn er maatschappelijke kwesties te overwegen. Heeft de stad genoeg groenvoorzieningen waar mensen kunnen samenkomen en ontspannen? Zijn er krottenwijken of slechte buurten? Is er genoeg politie en brandweer voor een veilige, tevreden bevolking? Het ontwerp van een stad staat nooit stil: je lost één probleem op dat elders weer voor een ander probleem zorgt.

Omdat sommige elementen abstracte concepten zijn, hebben stedenbouwspellen meestal meerdere gebruikersweergaven voor de werking van de stad. Moderne simulaties kunnen de individuele bewoners en hun tevredenheid weergeven, maar ook mogelijke problemen zoals kapotte elektriciteitskabels, vervuiling en meer. Er zijn heel wat zaken die je in evenwicht moet houden in een stedenbouwspel, maar dat maakt het juist zo leuk.

Ze zijn zeldzaam, maar er bestaan multiplayer-stedenbouwspellen voor pc waarin spelers steden op dezelfde kaart kunnen bouwen. De gameplay moedigt de stedenbouwers aan om samen te werken en handel te drijven tussen steden. Stel dat een stad bijvoorbeeld een overschot aan olie heeft; dat kan dan met winst worden verkocht aan een andere stad.

Ja. In de meeste stedenbouwspellen moet de speler de hele stad vanaf het allereerste gebouw opbouwen. Er zijn ook scenario's waarin spelers een slecht uitgedachte stad moeten opknappen en goed moeten laten werken. Dit is een heel andere uitdaging, maar die kan net zo leuk zijn.

Dat ligt eraan. Stedenbouwspellen hebben veel bewegende delen en vereisen op hun best je uiterste concentratie. Er zijn echter ook spellen waarin je alleen gebouwen hoeft neer te zetten en kan toekijken hoe alles vanzelf werkt. Die kunnen heel ontspannend zijn.

Ze bestaan allebei. Er zijn over het algemeen meer moderne stedenbouwers, maar er zijn verschillende soorten. Er bestaan ook middeleeuwse stedenbouwspellen, en varianten met een fantasy- of scifi-thema en meer. Je vindt stedenbouwspellen in elk gewenst thema met elk zijn unieke uitdagingen, zoals het bouwen van een post-apocalyptische stad.